Fragment książki Polszczyzna na co dzień

Mirosław Bańko (red.)
Fragment pochodzi z rodziału Zasady komunikacji internetowej Jana Grzeni

PISOWNIA INTERNETOWA

Można wskazać wiele ortograficznych osobliwości wyróżniających teksty internetowe z ogółu tekstów pisanych. Niemal wszystkie występowały wcześniej, np. w poezji, lecz w komunikacji internetowej pojawiły się w nowej funkcji i w szerszej skali. Najważniejszym powodem stosowania przez internautów niżej wymienionych środków wyrazu jest chęć przekazania emocji za pomocą pisma. We wszystkich podanych tutaj przykładach zachowano pisownię oryginalną.

  1. Zwielokrotnienie znaków interpunkcyjnych
    Powtarzanie znaków interpunkcyjnych – np. A ja jestem taki samotny!!!!!!!!!!!!!!!! – ma funkcję ekspresywną. Spotykane jest często w pogawędkach, ale nawet tam powinno być stosowane z umiarem, gdyż może zostać odebrane jako rażąca maniera. W tekstach bardziej oficjalnych (np. strony internetowe instytucji, oficjalna korespondencja, wypowiedzi w grupach dyskusyjnych) należy tego zwyczaju unikać.

  2. Zwielokrotnienie liter
    Powtarzanie liter – np. Witajjjjjjjj Allllllllllll (powitanie kogoś, kto wystąpił pod pseudonimem Al) – również jest wyrazem emocji i stanowi graficzny ekwiwalent przedłużenia dźwięku, np. w okrzyku. Powtarzać można litery w różnych miejscach wyrazu, osiągając w ten sposób różnorakie efekty (liczba powtórzeń też nie jest obojętna). Podobnie jak powtarzanie znaków interpunkcyjnych i ten środek wyrazu ma zastosowanie głównie w pogawędkach.

  3. Stosowanie wersalików
    Internetowa zasada mówi, że wielkie litery oznaczają krzyk, ale narusza się ją dość często, zwłaszcza w pogawędkach, np. CZY WIDZIAL KTOS DZISIAJ MIKOLAJA? SZUKAM GO OD SWIAT. Internauci, którzy się tego dopuszczają, zdradzają swoje niedostateczne wyrobienie komunikacyjne, narażając się na krytykę rozmówców, szczególnie w komunikacji korespondencyjnej (w forach i grupach dyskusyjnych).

  4. Niestosowanie wielkich liter
    Niestosowanie wielkich liter wbrew zasadom ortografii – np. hej ludzie czy jest ktoś z łomży i ostrołęki i okolic? – można uznać za dopuszczalne w konwersacjach, ale już w korespondencji elektronicznej (w tym w postach forów i grup dyskusyjnych) jest naganne. Na stronach internetowych zasady ortografii dotyczące wielkich i małych liter też powinny być przestrzegane.

  5. Użycie znaku podkreślenia
    Znaku podkreślenia używa się czasem zamiast spacji – tam, gdzie z przyczyn technicznych nie można jej wstawić. Jest to też zalecany w niektórych redakcjach netykiety sposób wyróżniania fragmentów tekstu (do tego celu jednak częściej używa się gwiazdek). Znak podkreślenia występuje np. w internetowych pseudonimach, czyli nickach, np. baba_jaga_24.

  6. Użycie gwiazdki
    Powtarzanie znaków nieliterowych ma zwykle charakter zdobniczy. Godnym uwagi znakiem jest gwiazdka (asterysk), która w tekstach internetowych jest używana wielorako, a mianowicie:

    1. do celów eufemistycznych, np.
        Zupełnie nie wiem co ty pier****lisz.

    2. w zastępstwie dowolnego ciągu znaków, np.
        Przekonwertowałem w Wordzie dokument *.doc do *.htm.

    3. dla wyróżnienia fragmentu tekstu, np.
        Jak chcesz otrzymać linki przesiane na piechotę przez ludzi, to szukaj w *katalogu* a nie w *wyszukiwarce*.

    4. jako opis działania, np.
        mam tego dość *wychodze*.

  7. Wykrzykniki
    Pisemne oznaczanie reakcji niewerbalnych – np. hehehe, hahahaha – znajduje w Internecie szerszy wyraz niż w ortografii „oficjalnej”. Użycie takich zapisów należy jednak ograniczyć do pogawędek i korespondencji.

  8. Stosowanie emotikonów oraz ikon
    Stosowanie emotikonów oraz znaków ikonicznych jest charakterystyczną cechą niektórych odmian komunikacji internetowej. O szczegółach – zob. EMOTIKONY I IKONY, s. 319.

  9. Rozstrzelenie pisma
    Rozstrzelenie pisma – np. m a s z r a c j ę – jest znane z tekstów drukowanych, ale w komunikacji internetowej rzadko spotykane. Jako sposób wyróżniania fragmentów tekstu nie budzi merytorycznych zastrzeżeń . Jeśli jednak jest realizowane przez wstawianie spacji między literami, może powodować niepożądane dzielenie wyrazów między wiersze (unikniemy tego, np. wstawiając tzw. twarde spacje).

  10. Przeplatanie wielkich i małych liter
    Ten środek wyrazu jest dość chętnie stosowany przez internautów, poza Internetem natomiast nie występuje, np. DdZoIbErNy ’dzień dobry’. Pełni głównie funkcję zdobniczą. Ponieważ może utrudnić odbiór tekstów, należy go stosować z umiarem. Niepożądany jest w tekstach oficjalnych, o funkcji głównie komunikatywnej.

  11. Formy łączące tekst i grafikę
    Łączenie tekstu z grafiką jest sporadyczne, a – nie licząc emotikonów – częste tylko w sygnaturach, czyli internetowych wizytówkach. Na zabieg taki decydują się internauci, którzy w ten sposób chcą zwrócić na siebie uwagę, np.

    -
    <<-/\->> Pozdrawiam > < Prymek > < GG#1981   <<-/\->>
    << ||    quadracik[NOSPAM]poczta.onet.pl        || >>
    << ||    "IE sluzy do przegladania internetu    || >>
    <<-\/->> z twojego komputera i vice-wersa"   <<-\/->>
    

  12. Zabawy słowne
    Spotyka się przykłady przekształcania pisowni, zwłaszcza jej anglicyzowania, np. yoosh ’już’. Zdarza się też umyślne zastępowanie polskich znaków innymi, podobnymi pod jakimś względem, np. roofnierz ’również’. Sporadycznie pojawiają się liczebniki w miejscu liter, np. 3maj się.

  13. Nieużywanie polskich liter
    Ściślej biorąc, chodzi tu o nieużywanie polskich znaków diakrytycznych, a więc o pisownię typu: Czesc, chcialbym Cie o cos zapytac. O powodach ich niestosowania – zob. następne hasło.

  14. Pomijanie znaków interpunkcyjnych
    Znaki interpunkcyjne bywają pomijane bądź stosowane niestandardowo. Pomija się głównie znaki oddzielające (przecinki, średniki i kropki), używa się – często w sposób kreatywny, a więc nietypowy – znaków ekspresywnych (wykrzykników, pytajników i wielokropków). W konwersacji internetowej rzadko stosuje się znaki wyodrębniające (dwukropek, cudzysłów, nawias), być może dlatego, że w piśmie pojawiają się one zwykle w rozbudowanych wypowiedzeniach, które w konwersacyjnym typie komunikacji internetowej występują bardzo rzadko. Niezgodne z zasadami pisowni użycie znaków interpunkcyjnych dotyczy przede wszystkim pogawędek internetowych i tylko w nich może być akceptowane. Teksty korespondencyjne i hiperteksty (strony internetowe) powinny być zgodne z normami ortografii i interpunkcji.

Wróć do czytelni

POLSZCZYZNA NA CO DZIEŃ

Książka jest praktycznym poradnikiem językowym dla osób uczestniczących w szeroko rozumianej komunikacji publicznej (prowadzenie zebrania, omawianie prezentacji, przygotowanie ogłoszenia do prasy, zaproszenia na ślub lub wizytówki, itp.). Autor w przystępny sposób wyjaśnia nie tylko, jak mówić i pisać poprawnie, ale jak w ogóle mówić czy pisać w określonych sytuacjach, aby osiągać cele wypowiedzi, np. skutecznie kogoś przekonać do czegoś.

PROMOCJE TYGODNIA (do 15 grudnia) RSS - promocje tygodnia

Biochemia

Najnowsze informacje z biochemii w ujęciu fizjologicznym w nowym podręczniku opracowanym przez zespół tych samych autorów, co popularna "Biochemia" Stryera.

Copyright © 1997-2024 Wydawnictwo Naukowe PWN SA
infolinia: 0 801 33 33 88